"KI'IK FOLIN MIHIS TEBES."

Wainhira ha'u ka O ka nia ka ka imi ka ita fofoun moris iha rai, tantu ha'u ka ita tomak neim sente sa tan hatene se no saida mak hanaran ema bo'ot ka se no saida mak ema ki'ik, se mak folin bo'ot ou sai primadona ka se mak folin laek hanesan rai uut. Hafoin ita hanesan niki tara a'an ba inan nia susun durante fulan sia ka to'o tinan ida ho balun, bele mos to'o tinan rua, neineik ita dolar, hatutan ba hatene lao mesak no hahu inan aman sulan ita ba eskola ho mehi ne'ebe tara iha lalehan neba. Hanesan izemplo, wainhira fofoun ha'u ba eskola no ha'u nia inan husu ha'u : "O aban bainrua hakarak sai saida ?" Ho fiar a'an ne'ebe bo'ot tebes karik bo'ot liu Maromak wainhira nia komu taho hodi halo Adaun iha loron ba dahitu, ha'u hatan ho lais tebes katak, "Ha'u hakarak sai pilotu !!!" "Tamba sa ???" "Tamba ha'u hakarak semo hanesan manu pombu iha lalehan neba. No mos bele hare rai hotu." Kma'an tebes liafuan nee ha'u lekar sai hanesan los wainhira ha'u dada iis hatama no hasai husi ha'u nia isin, maske liafuan PILOTU nee rasik saida ha'u mos seidauk hatene. Nune'e, ba hanoin iha leten, ita mos seidauk hatene maske ita rona no mosu dala wa'in iha ita sor-sorin. Hafoin akaba SMP sa'e ba SMA, tamba ha'u ka ita hahu gaul ona oituan, nune'e ita nia ransu mos luan ona. Ha'u fiar ita hahu hatene kois ona konaba lalaok moris nee. No hafoin ita hakat ain tama ba universidade, ita bele hatene mos ona saida maka diferensia husi klase sosial be mosu iha ita le'et, tamba iha tempu neba ita sai ona hanesan "kaum intelektual ka akademisi" nune'e ita nia kakutak nabilan los ona tamba loron ba loron nafatin hamos ho siensa oioin, ita kakutak hanesan espelho nia lakan wainhira hatuur iha loron manas laran. Ha'u sei hanoin momos liafuan baluk ne'ebe maluk ida husi fakuldade "sospol" tatoli mai ha'u, hanesan bee kadoras kotu hodi habokon ha'u nia kakutak mout didiak wainhira ami hasoru malu iha lokraik ida hafoin aula hotu. Nia hatete... "O hatene ga lae, Husi loro sa'e to'o loro monu, tasi feto to'o tasi mane, no karik iha mundu tomak, lei natureza nafatin buras no sei la mohu maske mundu hasa'e nia modernu to'o modernu nia hun. A'at liu tan husi uma laran deit mos hahalok ne'e buras los ona sa tan hada'et to'o fatin luan hanesan sosiedade ? Katak bo'ot nafatin sai bo'ot no kbi'it laek nafatin hanehan no lakon iha buat hotu, nune'e mos ba sira nia folin." Nia hateke mai ha'u hodi koalia ho oin nabilan, matan atu piska oituan mos lae, ho nia klamar haksoit-haksoit hela iha nia babota hodi konta hikas materia be nia foin simu iha nia aula nee. Maibe ha'u neim kiung neim kaung, hanesan bee manas hulas ha'u tilun, nune'e tilun tahan sai mean no hamriik hodi sulin hotu nia liafuan tuir tilun ku'ak maske ha'u rasik la hatene saida mak nia koalia. "Nusa mak ema ki'ik nafatin folin laiha ? Maske wainhira hamriik molik iha ispelu nia oin ita onderdil hanesan, ka karik tuir ema fiar nain nia hare katak So iha Maromak nia oin mak ita tomak hanesan ?" Ema ki'ik nia folin ki'ik tebes iha buat hotu nia oin, atu iha fali lei nia oin ka iha lalaok moris lor-loron. karik folin hanesan so buat rua be ha'u temi ona iha leten neba. No karik ha'u la sala,... Ummmm..... hmmmm." Nia para tiha oituan, hi'it liman sanak ida taka ba ibun, foti matan hateke ba lalehan hodi hanoin, hafoin nia hatutan tan koalia. Ha'u nafatin nonok hamriik iha nia sorin. "No.... Karik ha'u la sala.....ummm...... iha tempu besik eleisaun. Los !!! Iha tempu besik eleisaun." Maske ami nain rua maibe nia sente a'an orador perfeito hodi Koalia laliga rai, nia kontinua kokorek. Ha'u nafatin sai ronanain diak. "O hatene ga lae, wainhira tempu eleisaun besik ona, Ema kbi'it laek sira hanesan hetan grasa monu tun husi lalehan (karik anju sira kaer kois), ka ema bo'ot sira nia dikur hahu sulan tama ona ba ulun, mosu mai hatudu a'an hanesan anju Sao Gabriel tuur iha sira nia babota tan nee sira nakfilak a'an 180°, sai ema laran diak, laran maus, karik Nai Jesus rasik lakon ho sira, nune'e ema bo'ot hi'it ema ki'ik sira, foti sira, adora sira hanesan estatua mininho Jesus, to'o halo a'an hanesan ema bilan da costa sira." "O hare,... Ema bo'ot sira hahu tama fatuk ku'ak ai ku'ak, sa'e foho tun foho, hakur mota nani tasi ha'u hananu helelaaaa.... E.... eehhh,.. Deskulpa. Ha'u koalia fali Zinha Correia nia musika, hahahhah...." Ami rua hamnasa tamba sa mak nia koalia konaba klase sosial derepente haksoit tama fali ba musika. Maibe ho lais tebes nia kontinua koalia. "O hare ka lae,.... wainhira to'o tempu eleisaun ona, sira, ema bo'ot sira hanesan tiha masonik hodi hatudu atraksaun oioin, husi rein ferik katuas nia liman ba lalos, husi fase ferik katuas nia ain ba lalos, husi hakoak ema kiak sira hodi halo SELFIE ba lalaos, lao ain metru rihun ba rihun mosu hanesan anju Sao Gabriel hodi rona ema kbi'it laek nia halerik, to'o kanta musika programa kampanha nian kahur ho masin midar promesas hodi fahe mehi paraiso ba rona nain iha palku leten oras ba oras hanesan sira bele halo buat hotu iha minutu ida nia laran." "Depoiiisss ???" Ho antusias ha'u nafatin loke tilun no matan, neon no klamar hodi husu atu nia hatutan ninia homilia ne'e. "Depois saida mak mosu hafoin eleisaun hotu ? Haah !?!? Sira,... Sira nia dikur hahu moris fali ona, Sira,.... hanesan Maromak halo tiha tembok Berlin ka tembok raksasa Beijing no hatuur iha Becora ka Lahane ka Tibar, nune'e sira hahu haluha ona dalan ba foho." "Maklum,..... Tamba maioria sira ho otas nakaras ona nune'e tilun hahu diuk, matan hahu delek wainhira hetan ona kadeira mamar ka sa'e ona kareta vidru metan. No aumenta tan ho serbisu nasaun nian be todan la biban ne'e, sira sai diuk no delek permanente maske ema sira be uluk sira rein liman, fase ain, hakuak malu SELFIE nee halerik hela iha sira nia sintina sorin, maibe sira hanesan foin monu husi lalehan mai nune'e la rekonhese ema sira ne'e. No furak liu tan mak sira nia nanal belit los ona ho sasan husi liur nune'e toman liu halo viagem ba liur, maibe so iha mehi laran mak hanoin kona iha rai laran. No sira labele duni, tamba moru Berlin ka moru zigante Beijing Maromak hada netik ona iha Becora ka Lahane ka Tibar nune'e sira labele hakat liu ba foho." "Maibe oinsa ho ema ki'ik nia folin ?" Derepente deit ha'u korta nia liafuan atu hatutan folin husi ema nian. "OK ! Kembali ke Lepp... top. O hare ka lae, ema bo'ot, maske tribunal du'un ona ho Presumsaun de Inosensia ba sira halo sala hasoru artigu 299, no dala barak hatudu ona provas oioin maibe sira nia inus rohan neim hatudu kois to'ok iha Hotel Bekora ka Gleno neba. Ka doko rai liu deit atu halo SENSASI hafoin lakon hikas fali. Sira nia kazu nee hanesan anin fuik be mosu derepente doko ai tahan no sanak sira atu tohar sal-sala, hafoin nee lakon ba tiha nebe hodi husik ai sira hamrik bilan iha fatin no lahatene saida mak atu mosu." "Maibe wainhira ema ki'ik no kiak foti ema nia manu, la husu ba nia nain, tamba hakarak selebra festa oan sarani, se manu nain la toman, nia sente grasa husi Maromak, maibe oinsa se manu nain toman ? Nia, ema sei halo nia hanesan dendeng na'an karau, isin sai tasak didiak karik sei SADIS liu Barnabas iha tempu Pilatus nian, hafoin oferese ba Polcom (polisia comunitaria) antes ba tribunal no ninia terminal ikus mak hatama ba Hotel Becora tamba martelu ZUIS nian badinas liu atu dere ba meja duke ba ema bo'ot no karik lian mos sei laiha tan. O hanoin to'ok, folin entre rua nee nebe mak bo'ot liu ? Maibe moris iha moris lor-loron sira nafatin folin laek, sira ema hanesan no nafatin fo sala maske sira los tuir lei ka lisan nia hanorin, maibe to'o ikus sira mak hetan nafatin desizaun moruk." Nia hanesan media player nebe toka haluha para maske loron hahu lao lakon ona no nakukun hakoak hela ami matan, nune'e ha'u hase nia atu ami fahe malu ona. Hafoin ha'u hakat ain to'o uma, ha'u hanoin hikas homilia ohin lokraik nian, nune'e ha'u fila husu ba ha'u a'an : "Nusa mak ita ema bele folin la hanesan ? Ka hori nanis kedas Maromak hakotu ona nune'e ? Nusa mak justisa nee laran a'at tebes hodi fihir no fo folin deit ba ema bo'ot ? Akh ! Husik ba. Nee ema politik nain nia servisu, ha'u nian mak oinsa estuda diak hodi sai ema diak iha loron ikus. Nune'e, maske ha'u la biban defende ema barak karik ba, pelo menus satan netik ha'u nia uma laran." Dili, 10.08.16. Djoe Lari Mata

Komentar

Postingan populer dari blog ini

"Se Mak Ha'u?"

"Do'ok sai besik, Besik sai do'ok."

"Parabens Oan"